Sylwester z CCTV, czyli Chińska Gala Noworoczna Chūnwǎn 春晚
Współcześnie nieodłącznym elementem świętowania Chińskiego Nowego Roku w każdym chińskim domu jest oglądanie Gali Noworocznej (春节联欢晚会, Chūnjié Liánhuān Wǎnhuì).
Gala rozpoczyna się punktualnie o 20-tej w chińskiego sylwestra (który w tym roku wypada 11 lutego) i jest nadawana na niemalże wszystkich kanałach telewizji. W internecie dostępne są także transmisje na żywo, m.in. na YouTubie, które mogą śledzić Chińczycy przebywający zagranicą.
 |
| Studia zagranicą to nie wymówka - w przerwie między wykładami też można dotrzymać tradycji :) |
Co możemy zobaczyć na Chunwan?
Podczas gali można zobaczyć występy artystyczne, muzyczne i taneczne prezentowane przez artystów z całych Chin i różnych mniejszości etnicznych. Każdy z nich chce zaprezentować to, co ma najlepszego. Nie brakuje występów nowoczesnych, ale również nawiązujących do tradycyjnej kultury i sztuki chińskiej. Co roku są też kabarety (相声, xiàngsheng) i skecze (小品, xiǎopǐn), które dostarczają publiczności okazji do śmiechu.
 |
Podczas gali znajdziemy też elementy nawiązujące do ważnych wydarzeń w Chinach w mijającym roku np. w 2017 zaproszono chińskich astronautów (w tym pierwszą kobietę z Chin, która odbyła lot kosmiczny) by oddać im hołd za odwagę i osiągnięcia. Gośćmi szczególnymi często są sportowcy chińskiej reprezentacji narodowej, a w zeszłym roku recytowano poezję poświęconą lekarzom, którzy narażali własne zdrowie i życie podczas walki z epidemią w Wuhan.
 |
| Chińscy astronauci na gali noworocznej w 2017 |
 |
| Liu Yang (刘洋) pierwsza chińska astronautka |
Wystąpienie na gali noworocznej jest największym prestiżem dla chińskich artystów i wiąże się z kilkoma etapami castingu i długich prób. Oficjalna lista programów i uczestników jest publikowana zwykle na 1 lub 2 dni przed sylwestrem. Na liście nie brakuje znajomych nazwisk, które pojawiają się od lat i które kojarzą niemal wszyscy w Chinach. Jedną z takich osób jest aktor Féng Gǒng (冯巩), który tradycyjnie każdy swój skecz zaczyna od zdania “Ale ja za Wami tęskniłem!” (我想死你们了, Wǒ xiǎngsǐ nǐmen le!).
Już od ponad 30 lat każda gala kończy się występem Lǐ Gǔyī (李谷一), słynnej piosenkarki i tancerki, która wspólnie z innymi artystami śpiewa “Niezapomnianą noc” (《难忘今宵》 Nánwàng jīnxiāo). Dopiero po odsłuchaniu tej piosenki, można powiedzieć, że obejrzało się całą galę. Poniżej możecie posłuchać występu z ubiegłego roku:
I dla porównania z 1990:
Gala noworoczna jest również źródłem wielu nowych powiedzeń i żartów, znanych i lubianych przez długie lata. Często są one przywoływane albo dopasowywane do różnych kontekstów, np.
世界上最远的距离不是生与死，而是你在五环我也在五环。
—— 2013年春晚相声 《这事儿不赖我》 (nawiązanie do korków w Pekinie)
Wśród artystów są młodsi i starsi. W zeszłym roku najstarszym artystą był 91-letni śpiewak tenorowy Lǐ Guāngxī (李光羲), który wykonał piosenkę “Ukochane Chiny” (《亲爱的中国》, Qīn’ài de Zhōngguó) a najmłodszymi uczestnikami gali noworocznej były dzieci w wieku 6 i 7 lat przedstawiające operę pekińską “Strategia pustego fortu” (《空城计》, Kōng chéng jì):
Utwory wykonywane na gali noworocznej są przepełnione tematyką patriotyzmu, wspólnoty i rodziny, lub bezpośrednio nawiązują do chińskiej tradycji i sztuki. Nawet jeśli występują tu piosenkarze muzyki popularnej, zazwyczaj wykonują oni utwory związane z tymi tematami. Wyjątkiem nie była tu Celine Dion, która w 2013 r. wspólnie z chińską śpiewaczką wykonała tradycyjną chińską piosenkę “Kwiat jaśminu”(《茉莉花》, Mòlìhuā) zakończoną życzeniami po chińsku, a dopiero potem publiczność usłyszała “My heart will go on”:
Co ciekawe, Péng Lìyuán (彭丽媛), żona obecnego przewodniczącego Chin, jako znana śpiewaczka sopranowa, wystąpiła na gali noworocznej w sumie ponad 20 razy. W czasach kiedy jej mąż nie był jeszcze przewodniczącym, Péng Lìyuán była bardziej rozpoznawalna w Chinach od niego. Poniżej ta sama piosenka “Kwiat jaśminu”《茉莉花》w jej wykonaniu:
Obcokrajowcy na Chunwan
Wśród artystów występujących na gali noworocznej można zobaczyć głównie chińskie gwiazdy, ale nie znaczy to, że nie pojawiają się na niej obcokrajowcy, jak chociażby wspomniana Celine Dion. Często są zapraszane zespoły taneczne z innych państw np. w zeszłym roku wystąpiły zespoły z Rosji, Kamerunu, Azerbejdżanu i Indii.
Dàshān (大山) który chyba był i wciąż jest najbardziej rozpoznawalnym obcokrajowcem chińskiej telewizji, zyskał sławę właśnie dzięki swoim występom w skeczach i kabaretach na gali noworocznej. Poniżej znalazłam jego pierwszy występ, w którym dwójka zagranicznych studentów przedstawia rozmowę typowego chińskiego małżeństwa: Yùlán (玉兰) i Dàshān (大山) (typowe ludowe imiona z poprzedniej epoki, które dosłownie znaczą "Kwiat magnolii" i "Duża góra"). Ich śmieszna wymiana zdań z użyciem sformułowań i żartów języka potocznego zagrana przez obcokrajowców dodatkowo nadaje humoru całej sytuacji.
Poniższe nagranie pochodzi z przełomu lat 80. i 90., kiedy w Chinach nie było jeszcze wielu studentów z zagranicy, a widok obcokrajowców na ulicy skupiał wzrok zaciekawionych przechodniów. Tym bardziej występ obcokrajowców mówiących tak płynnie po chińsku, szczególnie używających mowy potocznej, budzi ciekawość i uśmiech nie przyzwyczajonej do takiego widoku chińskiej publiczności.
Kącik językowy: w skeczu możemy usłyszeć potoczne zwroty takie jak: 臭显摆 (chòu xiǎnbai), opisujące w sposób krytyczny kogoś kto się popisuje; 一边凉快去 (yībiān liángkuai qù), dające komuś do zrozumienia żeby sobie poszedł i nie zawracał głowy; czy też 丢范儿 (diū fàn er) co znaczy "stracić uznanie innych", "zrobić coś wstydliwego". Są też żarty językowe np. w pewnym momencie Dashan mówi, że znowu ma 气管炎 qìguǎn yán (zapalenie dróg oddechowych) co brzmi łudząco podobnie do 妻管严 qī guǎn yán (surowa żona).
Co dla Chińczyków znaczy Chunwan?
Gala Noworoczna towarzyszy Chińczykom od lat. Porównując najnowsze występy z tymi sprzed kilkudziesięciu lat, można zobaczyć jak poruszane tematy zmieniały się i dostosowywały do ówczesnego życia. Można powiedzieć, że jest to element kultury, który odzwierciedlał życie Chińczyków w ostatnich latach.
W 2008, przed igrzyskami olimpijskimi w Pekinie, wiele występów nawiązywało do wydarzeń sportowych np. skecz "Niosący znicz olimpijski" (《火炬手》, Huǒjùshǒu) , a niektóre z powiedzeń, które się wtedy pojawiły, powtarzane są do dzisiaj. Wiele tematów porusza aktualne problemy i najnowsze zmiany w Chinach, np. w ostatnich latach były to ochrona środowiska czy segregacja śmieci. Równie często podkreślana jest bohaterska postawa osób które poświęcają się dla dobra innych i dobra ojczyzny, tak jak w przypadku wszystkich walczących z pandemią, czy astronautów pełniących misje kosmiczne.
Chińskiego sylwestra można chyba najtrafniej porównać do polskiej Wigilii Bożego Narodzenia, kiedy każdy marzy o tym, by zasiąść przy wigilijnym stole w gronie najbliższych. Dlatego niezmiennie od lat na każdej gali jest dużo elementów podkreślających wagę przywiązania do rodziny. Studiując zagranicą nieraz obchodziłam Chiński Nowy Rok wśród chińskich przyjaciół i każdemu z nas udzielało się wzruszenie na samą melodię czołówki gali noworocznej, a występy nawiązujące do poczucia wspólnoty i podkreślające wagę bycia z rodziną dodatkowo przypominały, że jest to dzień, który powinno się spędzić w gronie bliskich.
Dla Chińczyków przebywających zagranicą, gala noworoczna pozwala na chwilę przenieść się myślami do ojczyzny i poczuć magię tego jedynego wyjątkowego dnia w roku. Przekona się o tym każdy spędzający Święto Wiosny w chińskim gronie. Dlatego jeśli masz chińskich przyjaciół, warto pamiętać o nich w tym czasie, szczególnie o tych, których powrót do domu na święta uniemożliwiła pandemia i wysłać chociaż krótkie życzenia szczęśliwego nowego roku: 新年快乐 (Xīnnián kuàilè) :)
Jeśli chcesz być na bieżąco, zapraszam na stronę Chiny z Anią na Facebooku.
Komentarze
Prześlij komentarz